2024 йилда Ўзбекистон яна газни экспортдан кўра кўпроқ импорт қилди ва соф импортёр мақомини сақлаб қолди. Импорт қиймат жиҳатдан 2,4 баробар — $1,68 миллиардгача ўсди. Экспорт ҳам ошди — $627,6 миллионгача ёки 18,4%. Хитой эса Ўзбекистон газини $726,26 миллионга сотиб олганини маълум қилди.
Ўзбекистон ички газ ишлаб чиқариш ҳажми камайиши ва импорт 1,55 млрд долларга етганига қарамай, газ экспорт қилишни давом эттирмоқда. Йил бошидан буён хорижий давлатларга «кўк ёқилғи» етказиб бериш қарийб 600 млн долларга етди. Хитой 667,4 млн долларлик ўзбек газини импорт қилганини билдирди.
Йил бошидан буён Ўзбекистонга газ импорти 1,36 млрд долларни ташкил этди, бу 2023 йил 10 ойидаги кўрсаткичдан 2,4 баравар кўп, дея хабар берди Статагентлик. «Кўк ёқилғи» экспорти 540,4 млн долларгача (+17,9%) ошди. Ҳукумат аввалроқ 2025 йилда газ экспортини тўхтатиш режасини эълон қилган эди.
Ўзбекистонга газ импорти январь-сентябр оралиғида 1,28 млрд долларни ташкил этди, бу 2023 йил тўққиз ойидаги кўрсаткичдан 3,6 баробар кўп, дея хабар берди Статагентлик. «Кўк ёқилғи» экспорти 479,5 млн долларгача (+16,5 фоиз), сентябрь учун эса (бир йил аввалгидан) 2,2 баравар ошди.
2030 йилга қадар Ўзбекистонда газ қазиб олишни 62 миллиард куб метрга етказиш режалаштирилган (лекин сўнгги йилларда у пасаймоқда). Агар Устюрт минтақасида геология-қидирув ишлари кутилган натижани бермаса, импорт кўрсатилган йилга келиб 10−11 миллиард куб метрга етади, деди энергетика вазири.
Ўзбекистонга газ импорти 1,15 млрд долларга етиб, 2023 йилнинг саккиз ойига нисбатан 5,7 бараварга ошди, деб хабар бермоқда Статистика агентлиги. Йил бошидан буён «зангори олов» экспорти ҳам 404,8 млн долларга (+7,1 фоиз) ўсди, август ойининг ўзида бу ўсиш (йилига) 2,4 баравар бўлди.
Статистика агентлиги маълумотларига кўра, январь-июль ойларида Ўзбекистонга газ импорти 983,7 млн долларни ташкил этган, бу 2023 йил етти ойига нисбатан қарийб 5 баробар кўп. Йил бошидан буён «кўк ёқилғи» экспорти 323 млн доллардан ошди, бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан бироз камроқ.
Биринчи яримйилликда Ўзбекистонга газ импорти 809 млн доллардан ошди, бу 2023 йилнинг биринчи ярмидаги кўрсаткичдан 4 баробар кўп. «Кўк ёқилғи» экспорти июнь ойида кескин ўсиб, 181,5 млн долларни ташкил этди, бу май ойига нисбатан 24 баробар кўп.
2024 йилнинг дастлабки тўрт ойида Ўзбекистонга газ импорти 460 млн доллардан ошди (апрелда — 102,6 млн доллар), бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 3 баробар кўп. Бу даврда «мовий ёнилғи» экспорти 52,3 млн долларни ташкил этди. Етказиб беришдаги фарқ 410 млн долларга етди.
Энергетика вазирлиги раҳбари Жўрабек Мирзамаҳмудов «Газета. uz»га мамлакатнинг магистрал газ тизимини модернизация қилишга бўлган зарурат юзасидан изоҳ берди. Аввалроқ Россиядан газ импортини ошириш учун модернизация ишларига 500 млн доллар сарфлаш режа қилинаётгани ҳақида хабар берилганди.
2024 йилнинг дастлабки уч ойида Ўзбекистонга газ импорти 360 млн доллардан ошди (мартда — 152,9 млн доллар), бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 2,4 баробар кўпдир. Бу даврда «мовий ёнилғи» экспорти 45,4 млн долларни ташкил этди. Етказиб беришдаги фарқ 314,8 млн доллар бўлди.
Ўзбекистон ҳукумати 2024 йилда Қозоғистон орқали Россия гази импортини уч баравар оширишни режа қилмоқда, деб ёзмоқда «ТАСС».
2024 йилнинг илк икки ойида Ўзбекистонга газ импорти 166,7 млн долларни ташкил қилди. Бу даврда мамлакат 26,7 млн долларлик газ экспорт қилган бўлса-да, Хитой Ўзбекистондан 57,3 млн долларлик газ импорт қилганини билдирди, бу Ўзбекистон томони берган рақамлардан икки баравар кўпдир.
Ўзбекистон ҳукумати «шимолдан» газ импорти ҳажмини ошириш учун магистрал газ тизимини 500 млн долларга модернизация қилмоқчи. Ўзбекистон ҳозирда бу йўналиш орқали Россия газини олади. Етказиб бериш ҳажмини кунига 9 млн куб метрдан 32 млн куб метргача ошириш режалаштирилган.
Энергетика вазири Жўрабек Мирзамаҳмудов Ўзбекистон Туркманистондан газ импорт қилиш билан параллель равишда узоқроқда бўлган Россиядан ҳам газ импорт қилаётгани ҳақида гапириб, масаланинг сиёсий оқибатларига изоҳ берди. «Сиёсий омилларга боғлаш нотўғри деб ўйлайман, бу тижорий муносабатлар», деди у.
Тўққиз ой ичида Ўзбекистон газни экспорт қилишдан кўра кўпроқ импорт қилди. Биргина сентябрь ойида 286,1 миллион долларлик газ сотиб олинди, бу аввалги саккиз ойга нисбатан 40 фоизга кўпдир.
Иқтисодиёт вазирлиги олти ойда 2,6 млрд куб метр — 2022 йилнинг шу даврига нисбатан 7,2 баробар кўп газ импорт қилганини билдирди. Бу Статистика агентлиги маълумотларидан фарқ қилади ва МБ раҳбарининг газ импорти туфайли бюджет тақчиллиги ошгани ҳақидаги сўзларига қисман ойдинлик киритиши мумкин.
Марказий банк раиси Ўзбекистонда биринчи ярим йилликда бюджет харажатлари ортиши газ импорти ҳажми ошиши билан боғлиқ эканини таъкидлади. Январнинг 8 кунида бюджет тақчиллиги йиллик кутилманинг 20 фоизига етганди. Шундан сўнг Иқтисодиёт вазирлиги даромад ва харажат бўйича маълумот беришни тўхтатди.
Янги шартнома бўйича Россиядан Ўзбекистонга қувур орқали қарийб 6 млрд куб метр газ етказиб берилади, деб ёзмоқда «Коммерсантъ». Таҳлилчиларга кўра, «Газпром» гази Ўзбекистонга ўз эҳтиёжларини қондириш имконини беради, бироқ Хитойга газ экспорти бўйича шартномани бажариш учун етарли бўлмайди.
Газли магистраль газ қувурлари бошқармаси Россиядан «импорт қилинадиган табиий газ ҳажми ички транспортировка ҳажмларига аралашмаслиги учун» ўз инфратузилмасини тайёрламоқда, деб маълум қилди «Ўзтрансгаз».
Қўшимча имкониятлардан фойдаланиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг